سلامت معنوی در بستر عوامل اجتماعی معنویت افزا از نگاه نهج البلاغه

Authors

مهدی فانی

گروه معارف، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران مصطفی اسماعیلی

گروه معارف، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران مرتضی عبدالجباری

گروه معارف، مرکز مطالعات دین و سلامت، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران فروزان آتش زاده شوریده

گروه مدیریت پرستاری، دانشکده ی پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران. مرضیه کرمخانی

abstract

سابقه و اهداف: سلامت معنوی بُعدی از سلامت انسان است که در بستر عامل­ های مختلفی می­ تواند رشد کند. در متن­ های اسلامی به­ ویژه در نهج­ البلاغه می­ توان این عوامل­ را استخراج نمود. یکی از عامل­ های رشد ­دهنده­ ی سلامت معنوی، عامل­ های اجتماعی است. این پژوهش با هدف جستجوی عوامل اجتماعی معنویت­ افزا از نگاه نهج­ البلاغه انجام شده است . مواد و روش ها: این مطالعه از نوع تحلیل محتوا است و براساس آموزه­ های فردی و اجتماعی نهج­ البلاغه؛ با محوریت زمینه­ هایِ معنویت­ افزای اجتماعی انجام شده است. در این پژوهش، اسناد و متن­ های اسلامی، ازجمله نهج­ البلاغه و نرم­ افزارهای علوم اسلامی بررسی شده است؛ همچنین در سایت نشریات کشور، با توجه به کلید­ واژه­ ی«نهج البلاغه»، 500 مقاله بررسی شد که از این تعداد، 97 مقاله تکراری؛ و بقیه­ ی مقاله­ ها مربوط به موضوع­ های مختلف اجتماعی، اخلاقی، ادبی، تربیتی و غیره بود که از این تعداد، چهار مقاله مربوط به حیطه­ ی سلامت و چهار مقاله به نوعی مربوط به موضوع معنویت بود؛ و تنها یک مقاله به موضوع سلامت معنوی در نهج­ البلاغه ارتباط داشت که تا حدّی مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: بر­اساس پژوهش حاضر، معلوم شد که حاکمیت دین و رهبری جامعه در هدایت افراد به ­سوی ارزش­ های اخلاقی و معنوی نقش پر رنگی دارد؛ و در کنار آن، مبارزه با فقر و بهره­مندی جامعه از رفاه نسبی و نیز نفی تبعیض و نابرابری­ های اجتماعی و اجرای عدالت، بستری را برای حرکت جامعه به­ سوی ارزش­ های معنوی فراهم می­ کند. نتیجه گیری: با توجه به آنچه بیان شد می­ توان چنین نتیجه گرفت که معنویت، همان­گونه که جنبه­ ی فردی دارد، می­ تواند جنبه­ ی اجتماعی نیز داشته باشد؛ به تعبیر دیگر، هم می­ توان از جامعه­ ی معنوی سخن گفت و هم از جامعه­ ی مادی و غیر­معنوی­. رفتارهای مذهبی ازجمله موضوع­ هایی است که در ایجاد معنویت تأثیر­گذار است. بر این اساس، هنگامی می­ توان از جامعه­ ی معنوی سخن گفت ­که رفتارهای مذهبی در جامعه­ ی ما فراگیر شود­.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

عدالت اجتماعی در نهج البلاغه

مقاله حاضر به بررسی عدالت اجتماعی در گفته‌ها و اعمال علی بن ابی طالب (ع) می‌پردازد. عدالت و حقیقت مادر همه ارزش‌های اجتماعی تلقی می‌شود. پس از حضرت محمد (ص)، امام علی (ع) بهترین نمونه اخلاق، از جمله عدالت بود. او برای عدالت زندگی کرد و بر این باور بود که هر کس باید از حق امنیت در زندگی برخوردار باشد. به نظر وی، عدالت قرار دادن هر چیزی در محل مناسب خود است. بنا به نظر امام علی (ع) ارتباطی عمیق ب...

full text

نگاهی به سلامت معنوی در گزاره های نهج البلاغه

در این پژوهش با توجه به سخنان امام علی(علیه­السلام) در نهج­ البلاغه، تلاش شده تا به مفهومی از سلامت معنوی دست یابیم؛ برای این مقصود به جستجو در کاربرد واژه­ی سلامت در این مجموعه پرداخته­ ایم و به این نتیجه دست یافته­ ایم که سلامت در دو بُعد مادی(جسمی) و غیرمادی(اخلاقی و روحی)، مورد توجه قرار گرفته است و از آنجایی که واژه­ ی «معنویت» در این کتاب شریف به کار برده نشده، به ناچار به کلام تفسیرکنندگا...

full text

بررسی درستی در قرآن، نهج البلاغه و مثنوی معنوی

یکی از فضایل اخلاقی که نقش بسزایی در سازندگی انسان دارد، صداقت در گفتار و عمل است و راستی یکی از مهم‌ترین پایه‌ها و اصولی است که اساس جوامع انسانی را تشکیل می‌دهد. اصولاً فطرت بشر با راستی و صداقت سرشته شده است و اگر انسان به همان فطرت اصلی خود باقی بماند همواره به سوی پاکی‌های فضایل، متمایل و از رذایل پیراسته خواهد بود. ولی عوامل مختلف از قبیل تربیت، محیط و نظایر آن می‌توانند از بروز این صفات ج...

full text

بررسی درستی در قرآن، نهج البلاغه و مثنوی معنوی

یکی از فضایل اخلاقی که نقش بسزایی در سازندگی انسان دارد، صداقت در گفتار و عمل است و راستی یکی از مهم‌ترین پایه‌ها و اصولی است که اساس جوامع انسانی را تشکیل می‌دهد. اصولاً فطرت بشر با راستی و صداقت سرشته شده است و اگر انسان به همان فطرت اصلی خود باقی بماند همواره به سوی پاکی‌های فضایل، متمایل و از رذایل پیراسته خواهد بود. ولی عوامل مختلف از قبیل تربیت، محیط و نظایر آن می‌توانند از بروز این صفات ج...

full text

بررسی و تحلیل موسیقی معنوی متناقض نما در نهج البلاغه

متناقض نما به عنوان یک ترفند ادبی ناشناخته، کمتر مورد توجه قرار گرفته است؛ اما به جهت هنجارگریزی، دو بعدی بودن، برجستگیِ معنا و ایجاز در کلام، مایة شگفتی، و در نتیجه لذت هنری می­شود. یکی از جنبه­های ظریفی که در ادب عربی و به ویژه در کتاب نهج البلاغه مغفول مانده و کمتر مورد توجه قرار گرفته، بررسی عناصر و ارکان متناقض نما - به عنوان عناصر موسیقایی- در این شاهکار ادبی است. تجربه­های عرفانی و فرا عق...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهش در دین و سلامت

جلد ۲، شماره ۴، صفحات ۵۵-۶۲

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023